ปั๊มจ่ายสารเคมี (Chemical Dosing Pump) เปรียบเสมือนหัวใจสำคัญในระบบอุตสาหกรรมต่างๆ ทำหน้าที่จ่ายสารเคมีในปริมาณที่แม่นยำ สม่ำเสมอ ควบคุมได้ เพื่อกระบวนการผลิต บำบัดน้ำ หรือควบคุมมลพิษ การเลือกซื้อปั๊มจ่ายสารเคมีที่เหมาะสม จึงมีความสำคัญอย่างมาก เพราะส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงาน ความปลอดภัย และค่าใช้จ่ายโดยรวมของระบบ
ปัจจัยที่ต้องพิจารณาในการเลือกซื้อปั๊มจ่ายสารเคมี
-
ชนิดของสารเคมี: สารเคมีแต่ละชนิดมีคุณสมบัติทางกายภาพและเคมีที่แตกต่างกัน ปั๊มจ่ายสารเคมีควรเลือกให้เหมาะสมกับชนิดของสารเคมี ตัวอย่างเช่น
- ปั๊มสำหรับกรด: ควรทำจากวัสดุที่ทนทานต่อกรด เช่น สแตนเลสสตีล เทฟลอน หรือพีวีซี
- ปั๊มสำหรับด่าง: ควรทำจากวัสดุที่ทนทานต่อด่าง เช่น โพลีโพรพิลีน หรืออีพ็อกซี่เรซิน
- ปั๊มสำหรับสารละลายอินทรีย์: ควรทำจากวัสดุที่ทนทานต่อสารละลายอินทรีย์ เช่น เทฟลอน หรืออีพ็อกซี่เรซิน
-
อัตราการไหล: ปริมาณสารเคมีที่ต้องการจ่ายต่อหน่วยเวลา ปั๊มจ่ายสารเคมีควรมีอัตราการไหลที่ตรงกับความต้องการใช้งาน ตัวอย่างเช่น
- โรงงานผลิตน้ำดื่ม: ต้องการปั๊มจ่ายสารเคมีสำหรับฆ่าเชื้อโรค ปริมาณ 10 ลิตรต่อนาที
- โรงงานบำบัดน้ำเสีย: ต้องการปั๊มจ่ายสารเคมีสำหรับกำจัดตะกอน ปริมาณ 20 ลิตรต่อนาที
- สระว่ายน้ำ: ต้องการปั๊มจ่ายสารเคมีสำหรับปรับสภาพน้ำ ปริมาณ 5 ลิตรต่อนาที
-
แรงดัน: แรงดันที่จำเป็นสำหรับการจ่ายสารเคมี ปั๊มจ่ายสารเคมีควรมีแรงดันที่เพียงพอต่อการจ่ายสารเคมีไปยังจุดปลายทาง ตัวอย่างเช่น
- ปั๊มจ่ายสารเคมีสำหรับจ่ายสารเคมีไปยังถังเก็บ: ต้องการแรงดันต่ำ ประมาณ 1-2 บาร์
- ปั๊มจ่ายสารเคมีสำหรับจ่ายสารเคมีไปยังท่อส่ง: ต้องการแรงดันสูง ประมาณ 5-10 บาร์
- ปั๊มจ่ายสารเคมีสำหรับจ่ายสารเคมีไปยังเครื่องจักร: แรงดันจะขึ้นอยู่กับชนิดของเครื่องจักร ควรศึกษาข้อมูลจากคู่มือการใช้งานเครื่องจักร
-
ความแม่นยำ: ความแม่นยำในการจ่ายสารเคมี ปั๊มจ่ายสารเคมีควรมีความแม่นยำสูง เพื่อให้ได้ปริมาณสารเคมีที่ถูกต้องตามต้องการ ตัวอย่างเช่น
- ปั๊มจ่ายสารเคมีสำหรับยา: ต้องการความแม่นยำสูงมาก ประมาณ ±0.1%
- ปั๊มจ่ายสารเคมีสำหรับน้ำยาทำความสะอาด: ต้องการความแม่นยำปานกลาง ประมาณ ±1%
- ปั๊มจ่ายสารเคมีสำหรับสารเติมแต่ง: ต้องการความแม่นยำต่ำ ประมาณ ±5%
-
วัสดุ: วัสดุที่ใช้ทำปั๊มจ่ายสารเคมี ควรทนทานต่อการกัดกร่อนของสารเคมี ป้องกันการรั่วไหล และใช้งานได้ยาวนาน ตัวอย่างเช่น
- สแตนเลสสตีล: ทนทานต่อกรด ด่าง และสารละลายอินทรีย์
- เทฟลอน: ทนทานต่อกรด ด่าง สารละลายอินทรีย์ และความร้อน
- พีวีซี: ทนทานต่อด่าง สารละลายอินทรีย์ และราคาประหยัด
-
การควบคุม: วิธีการควบคุมการทำงานของปั๊มจ่ายสารเคมี ปั๊มจ่ายสารเคมีมีหลายแบบ เช่น ควบคุมด้วยมือ ควบคุมด้วยไฟฟ้า หรือควบคุมด้วยระบบอัตโนมัติ ควรเลือกแบบที่เหมาะกับการใช้งาน ตัวอย่างเช่น
- ปั๊มจ่ายสารเคมีแบบควบคุมด้วยมือ: เหมาะสำหรับการใช้งานแบบง่ายๆ ไม่ต้องการความแม่นยำสูง
- ปั๊มจ่ายสารเคมีแบบควบคุมด้วยไฟฟ้า: เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการความแม่นยำ สามารถควบคุมปริมาณและอัตราการไหลของสารเคมีได้
- ปั๊มจ่ายสารเคมีแบบควบคุมด้วยระบบอัตโนมัติ: เหมาะสำหรับการใช้งานที่ซับซ้อน สามารถควบคุมการทำงานของปั๊มจ่ายสารเคมีได้โดยอัตโนมัติ ตามค่าเซ็นเซอร์หรือสัญญาณจากระบบอื่นๆ
-
ราคา: ราคาของปั๊มจ่ายสารเคมี ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น ชนิด วัสดุ ความแม่นยำ การควบคุม ฯลฯ ควรตั้งงบประมาณไว้ก่อน และเปรียบเทียบราคาจากผู้ขายหลายราย
-
บริการ: บริการหลังการขาย อะไหล่สำรอง และการซ่อมแซม ควรเลือกซื้อปั๊มจ่ายสารเคมีจากผู้ขายที่ให้บริการหลังการขายที่ดี มีอะไหล่สำรองพร้อมจำหน่าย และสามารถซ่อมแซมได้อย่างรวดเร็ว
ประเภทของปั๊มจ่ายสารเคมี
ปั๊มจ่ายสารเคมีมีหลายประเภท แต่ละประเภทมีข้อดี ข้อเสีย และเหมาะกับการใช้งานที่แตกต่างกัน ตัวอย่างเช่น
- ปั๊มไดอะแฟรม: เหมาะสำหรับการจ่ายสารเคมีที่มีความหนืดสูง ปั๊มไดอะแฟรมไม่มีชิ้นส่วนที่เคลื่อนที่สัมผัสกับสารเคมี จึงป้องกันการรั่วไหลได้ดี
- ปั๊มเกียร์: เหมาะสำหรับการจ่ายสารเคมีที่มีความหนืดต่ำ ปั๊มเกียร์มีขนาดกะทัดรัด ใช้งานง่าย แต่มีเสียงดัง
- ปั๊มหอยโข่ง: เหมาะสำหรับการจ่ายสารเคมีที่มีความหนืดต่ำ ปั๊มหอยโข่งมีราคาถูก หาซื้ออะไหล่ได้ง่าย แต่มีประสิทธิภาพต่ำกว่าปั๊มไดอะแฟรมและปั๊มเกียร์
- ปั๊ม peristaltic: เหมาะสำหรับการจ่ายสารเคมีที่มีความละเอียดอ่อน ปั๊ม peristaltic ไม่มีชิ้นส่วนที่เคลื่อนที่สัมผัสกับสารเคมี จึงป้องกันการปนเปื้อนได้ดี แต่มีราคาแพง และอัตราการไหลต่ำ
สรุป
การเลือกซื้อปั๊มจ่ายสารเคมี ควรพิจารณาปัจจัยต่างๆ เช่น ชนิดของสารเคมี อัตราการไหล แรงดัน ความแม่นยำ วัสดุ การควบคุม ราคา และบริการ ควรเลือกซื้อปั๊มจ่ายสารเคมีที่เหมาะสมกับการใช้งาน เพื่อประสิทธิภาพ ความปลอดภัย และค่าใช้จ่ายโดยรวมของระบบ